Hôm qua, một ông anh gọi, tâm sự : Sau
khi bị tòa tuyên thua trong một vụ tranh chấp tài sản mà anh tin là tất cả lý lẽ
đều thuộc về anh, anh muốn nhảy từ lầu cao tòa án xuống.
Tôi hỏi, "Để làm gì". Anh nói,
"Để họ biết, để dư luận biết".
Tôi nói, "Với những kẻ sẵn sàng ra một
bản án bất chấp đạo lý và pháp lý [như anh nói], lương tri của họ không làm việc.
Họ sẽ đứng ở ban công nhìn xe chở xác anh đi rồi lại mở công văn đọc tiếp".
Bà Vera Jourova, phụ trách về các giá trị và tính minh bạch của EU
tuyên bố, nếu không tôn trọng các nguyên tắc của Liên hiệp, theo đó các
quy định phải được tuân thủ như nhau trên toàn châu Âu, thì Liên hiệp
Châu Âu sẽ bắt đầu sụp đổ. Do vậy, cần phản ứng trước một chương mới mà
Tòa Bảo hiến Ba Lan bắt đầu vạch ra.
Từ khi đảng Luật Pháp và Công
Lý (PiS) lên cầm quyền tại Ba Lan năm 2015, nhiều nước phương Tây cáo
buộc chính quyền nước này hạn chế độc lập tư pháp và báo chí, vi phạm
quyền của phụ nữ, di dân và người đồng tính. Thủ tướng Mateusz
Morawiecki hôm qua bác bỏ khả năng Ba Lan ra khỏi Liên hiệp Châu Âu.
Từ Budapest, thông tín viên Anastasia Becchio cho biết thêm chi tiết :
« Cách
đây ba năm, các dân biểu châu Âu đã thông qua bản báo cáo Sargentini,
khẳng định Hungary đã vi phạm các giá trị của Liên hiệp Châu Âu và yêu
cầu kích hoạt điều 7 của hiệp ước, có thể dẫn đến việc hủy quyền bỏ
phiếu của nước này. Từ đó đến nay tình hình vẫn không thay đổi: Hệ thống
tư pháp bị ngăn trở, sử dụng tư cách mập mờ của các « quỹ công » trong
lãnh vực văn hóa và giáo dục đại học, vi phạm quyền của người đồng tính.
Nguyễn
Phương Hằng từng gây nên hiện tượng truyền thông, nay lại khởi sử dụng công cụ
pháp quyền để bảo vệ danh dự nhân phẩm của mình. Bằng việc khởi kiện một cơ
quan báo chí tầm "khai quốc công thần", liên quan đến một bài báo.
Chưa
biết diễn biến sẽ đến đâu, nhưng hoan nghênh việc công dân thông qua tòa án để
tự bảo vệ mình, giống như công dân ở các nước có nền pháp trị.
Độc lập tư pháp tại Ba Lan là chủ đề được các nước châu Âu quan ngại
kể từ khi đảng bảo thủ Luật pháp và Công lý (PiS) lên nắm quyền năm
2015. Từ Bruxelles, thông tín viên Pierre Bénazet tường trình :
« Trong
Liên hiệp Châu Âu, Ủy ban Châu Âu là định chế bảo đảm các hiệp ước sao
cho tất cả các quốc gia thành viên phải tôn trọng, có nghĩa là người
canh gác Nhà nước pháp quyền.
Từ Vacxava, thông tín viên Damien Simonart tường trình :
Đối với thủ tướng Mateusz Morawiecki, « Ba Lan càng đấu tranh để mạnh mẽ hơn thì lại càng có nhiều người chống đối ».
Ông đã viết thư cho các nhà lãnh đạo Liên Hiệp Châu Âu để giải thích
quan điểm của mình, khẳng định Vacxava « sẽ phản đối ý định áp đặt cho
người Ba Lan các giá trị mà họ phải tin vào ».
Đi tìm một con
đường ra nước ngoài để thoát nghèo. Rất nhiều con đường ngoằn ngoèo, khó vượt,
nguy hiểm.
Hãy khoan vội nói
đến những điều tốt đẹp xa vời. Chính quyền nền tập trung xây dựng một xã hội có
nhiều việc làm hơn, ít bất an hơn.
Chuyến đi Châu Âu
vừa rồi, tôi gặp nhiều anh em doanh nghiệp thành đạt, đa số là người ở phía
Bắc. Họ nói chúng tôi không bao giờ có ý chống đối lại Nhà nước, vì chúng tôi
xuất thân từ những gia đình có gốc gác đi với chế độ. Nhưng họ tâm tư nhiều. Họ
nói: Làm ăn ở Việt Nam có nhiều cơ hội hơn bên này, nhưng thiếu an toàn, nhiều
rủi ro.
Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng tiếp thủ tướng Nga Dimitri Medvedev tại Hà Nội ngày 19/11/2018.
Từng thanh củi được chỉ mặt đặt tên và ngã rạp xuống, đúng ở
các thời điểm nhân dân trông chờ.
Nhịp nhàng, khoan thai, nhẩn nha dạo chơi và rất khôn lường.
Những nước cờ cao tay khiến các thanh củi đã "vào sổ đen" bối rối và
khiếp đảm.
Cuộc đốt lò không chỉ thể hiện ý chí cương nghị của TBT
Nguyễn Phú Trọng mà còn phản ánh rõ nghệ thuật chính trị của con người này. Có
sự mưu trí và can trường của cổ nhân trong công cuộc này.
Hôm trước nói về
vụ xử Đinh La Thăng và Trịnh Xuân Thanh, tôi có cho rằng thực chất các vụ xử
này là xử đảng và nhà nước Cộng sản Việt Nam (CSVN). Tất cả những tội phạm tham
nhũng, những người “làm trái quy định của
nhà nước”… gây thất thoát của cải quốc dân, không ngoại lệ, đều là đảng
viên đảng CSVN.
Ông Trọng có nói “đánh tham nhũng là ta đánh vào ta”. Ông
Tư Sang thì nói “không còn là con sâu làm
rầu nồi canh, mà là cả một nồi sâu”.
Tòa đang xử ông
Thăng vụ "cố ý làm trái gây hậu quả
nghiêm trọng" thì trên Facebook người ta cũng mở "tòa án nhân dân" để "xử"
ông Thăng về các tội tham nhũng, thất thoát hàng tỉ đô la.
Nhân dịp này
nhiều người cũng "lên gân"
chỉ trích tư cách cá nhân, thái độ "khóc
lóc" của ông Thăng trước Tòa. Dĩ nhiên họ không quên vỗ ngực xưng tên "Dân tộc Việt Nam truyền thống anh
hùng", "Ta thà chết đứng chớ không chịu sống quỳ", "Thà làm
ngọc vỡ chớ không chịu làm viên ngói lành" bla bla....
Nước Việt Nam sau
này có giàu mạnh, đẹp đẽ, có "là nơi
đáng sống" hay không là do việc xây dựng "quốc gia pháp trị" (Etat de Droit) có thành công hay
không.
Không ngoại lệ,
tất cả các quốc gia giàu mạnh nhứt trên thế giới đều là những "quốc gia pháp trị". Kể cả
Trung Quốc. Đảng Cộng sản Trung Quốc thành công trong việc phát triển đất nước
của họ, cơ bản là nhờ thiết lập được "quốc
gia pháp trị". Mặc dầu có cái đuôi "xã
hội chủ nghĩa", nhưng hệ thống pháp lý ở đây vẫn đóng góp phần nhiều
trong việc ổn định xã hội và phát triển kinh tế.
Người dân biểu tình phản đối cải cách tư pháp ở Vacxava, Ba Lan ngày 24/11/2017.
Trong bài xã luận mang tựa đề « Ba Lan bị Liên hiệp Châu Âu ruồng bỏ », Le Monde
nhận xét, đây là cả một nghịch lý ! Thời Liên Xô cũ, Ba Lan là nước đi
tiên phong trong cuộc chiến chống cộng. Tại đây, công đoàn độc lập đầu
tiên đã ra đời, và qua thương thảo đã khai sinh ra một chính quyền dân
chủ.
Ba Lan đóng một vai
trò tích cực trong sự tan rã của Liên Xô, và là nước cột trụ trong quá
trình chuyển đổi sang nền kinh tế thị trường. Là mẫu mực cho việc hội
nhập châu Âu, quốc gia thành viên có dân số đứng hàng thứ sáu của Liên hiệp Châu Âu (EU), Ba Lan có tầm nhìn và tham vọng trở thành một nước
lãnh đạo của Liên hiệp. Đến hôm thứ Tư 20/12, Ba Lan lại nổi lên hàng
đầu, nhưng lần này không lấy gì làm vinh dự.